Merkez Bankası nedir? Yetkileri nelerdir?
Kısa adı TCMB olan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ülkemizin kur ve para politikaları hakkında düzenleme yapma yetkisine sahip olan finansal kuruluştur. Merkez bankası piyasa yer alan kâğıt paraların dolaşımından da yetkili olan tek kuruluştur.
Anonim şirket olarak 1930 yılında kurulmuş olan TCMB, Merkez Bankası kanunları dâhilinde özel hukuk kuralları olan bir yapıya sahiptir. Merkez Bankasının yüzde 51 oranında hissesi Hazineye aittir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın hisselerinin geri kalanı ise, gerçek ve tüzel kişiler, yabancı bankalar ve ulusal bankalara aittir.
Merkez Bankası’nın görevleri nelerdir?
Merkez Bankası temelinde 5 esas görevi bulunan bir yapıya sahiptir. TCMB’nin sahip olduğu yetkilerin başında enflasyonu kontrol altında tutmak gelir. Döviz ve para piyasalarını kontrol altında tutma yükümlülüğü bulunan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, finansal istikrarı sağlamak görevini üstlenir.
Ülkemizde bulunan ödeme sistemlerinin tümünün güven altında olmasının yükümlülüğü de Merkez Bankası’na aittir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti’nin altın ve döviz rezervleri de yine bu kuruluşun kontrolü altında olan başka bir durumdur.
Ülkemizde uygulanmakta olan döviz kuru rejimi tamamı ile bu kuruluşun kontrolündedir. Bu uygulamaya Kambiyo Rejimi adı verilir. Para arzı ve kağıt para basımı yine Merkez Bankası tarafından yetine getirilmesi gereken görevlerden bir tanesidir.
Para basarak piyasaya likidite sağlamak görevini üstlenen kuruluşun, demir para basma yetkisi de hazine tarafından kontrol edildikten sonra gerçekleşen yetkilerinden bir başkasıdır. Ülke ekonomisine dair verilerin tümünün yetkilisi olan Merkez Bankası, dönem dönem izlediği politikalar ile ülke ekonomisine yön verecek bir yapıya sahiptir. Bu nedenle her zaman merkez Bankası tarafından izlenen para politikaları tartışmalara neden olur ve çok yakından takip edilir.
