Karabasan yüzyıllardır konuşulan gerçeği yansıtmayan hayali bir kahramandır. Özellikle eski Türk mitolojisinde karabasan ve karabasana benzeyen birçok yaratığın olduğu bilinmektedir. Hepsinde değişik özellikler bulunan bu yaratıklar genellikle yaramaz olan çocukları engelleyebilmek için ebeveynler tarafından uydurulmuşlardır. Ancak zaman içinde gerçekten yaşamış olduklarına inanılmıştır.
Bu yaratıklardan en bilinenleri Karabasan, Karakoncolos, Demirkıynak ve Gulyabanidir. Kısa bir araştırılma yapıldığında bu mitolojik yaratıkların hepsinin aslında tamamen nedensiz bir şekilde insanlara saldırdıkları bulunabilir. Bunun sebebi de tamamen insanlar tarafından uydurulmuş olmalarıdır.
Örnek verecek olursak; bir maymun büyüklüğünde olan Karakoncolos insanlarla konuşarak iletişim kurabilen bir yaratıktır. Geceleyin belli bir saatten sonra dışarıda olan insanların önünü kesip onlara nereden gelip nereye gittiklerini sorar. Eğer içinde “Kara” kelimesinin geçtiği bir cevap verilmezse elindeki tarakla karşısındakine vurmaya başlar. Uydurulma sebebi ise çocukların geç vakte kadar dışarıda kalmalarını engellemek için uydurulmuş olan bir yaratıktır.
Karabasan uykuda gelir
Karabasan ise yine eski Türk mitolojisinde yaşamış geceleyin uyuyan insanların odalarına girerek göğüs kafeslerinin üzerine oturan büyükçe bir kedi ağırlığında tüylü bir yaratıktır. Karabasan geldiğinde kişi uyanık olmasına rağmen onun vermiş olduğu ağırlıktan dolayı yerinden kalkamaz. Hatta o kadar ağırdır ki kişinin nefes almasına engel olur. Bu durumu yaşayan pek çok insan olmasına karşın bu kişilerden hiçbirisi Karabasanın ne kendisi ne de silueti ile karşılaşmamışlardır. Bu sebepten dolayı da olayın tıbbi veya psikolojik bir olay olması daha ağır basmaktadır.
Geçici uyku felci
Bu durumun tıptaki açıklaması ise geçici uyku felcidir. Neden meydana geldiği bilinmeyen bu durum sırasında kişi uykuda olmasına rağmen tüm olup biteni görüp duyabilmektedir. Ancak vücut uykuda olduğu için hareket edemez. Yine uyku hali kısmen devam ettiği için solunum da uyku halindeki gibi minimum düzeyde azar azar devam etmektedir.
Kişi uyanık olduğunun farkındadır ancak vücudunu hiçbir şekilde kontrol edemez. Buna nefes alıp vermesi de dahildir. İşte bu yüzden nefes alma zorluğu çektiğini düşünür. Çünkü uyanık insan çok daha derin ve uzun nefes alıp verir. İşte bu durum insanlar arasında Karabasan olarak anlatılan durumdur. Ortada hiçbir yaratık olmamasına rağmen Karabasan denildiği zaman insanlar nasıl bir durumla karşılaşıldığını bilirler. Uyku felci demek yerine Karabasan demek kişinin yaşadığı bu olayın insanlar tarafından daha iyi anlaşılması demektir. Ayrıca bkz: Sağlıklı bir gece uykusu için 3 öneri
Karabasan nasıl engellenir?
Karabasan durumunu yaşamamak için en önemli nedenlerinden biri stres, az uyuma ve uyku kalitesinin iyi olmamasıdır. Uyku felcinin yani karabasan’ın ortaya çıkmasını engellemede yeterli süre ve kaliteli uyku uyumak önemlidir. Stresli olunan durumlarda ise uyumadan önce gevşeme egzersizleri stresi azaltmak faydalı olmaktadır.