Sarayların En Ünlüsü: İshak Paşa Sarayı

Türk mimari tarihinde önemli yapılarından olan İshak Paşa Sarayı diğer adıyla İshak Paşa Külliyesi, Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde bulunmaktadır. Osmanlı Dönemi XVIII. Yüzyıl yapısı olan İshak Paşa Sarayı’nın yapımına 1685 yılında başlanmış, 1784 yılında tamamlanmıştır.

Bölgede söz sahibi beylerin egemenlik, ekonomik ve sosyal gücünü ortaya koyarken mimari açıdan da oldukça görkemli şekilde inşa edilmiştir. Mimarı Mehmet Paşa ve Ahıskalı ustalardır. Saray Doğubayazıt’ta sarp arazi ve kayalar üzerine kurulmuş olup 116 odadan oluşmaktadır.

İshak Paşa Sarayı’nın özellikleri

Sarayın yapımına 1685’te başlanmış 99 yıl sonra tamamlanmıştır. Sarayın yapımını başlatan Doğubayazıt Sancak Beyi Çolak Abdi Paşadır ve saray oğlu İshak Paşa ile torunu Mehmet Paşa tarafından 1784’te bitirilebilmiştir.

İshak Paşa Sarayı, Türkistan, Selçuklu ve Osmanlı mimarisini birleştiren bir yapı özelliğindedir. Sarayın planı Edirne ve Topkapı Saraylarına benzemektedir.

Sarayın girişi, savunması en zor olan doğu cephesindedir. Anıtsal taç kapı, avlulara çıkan diğer kapılar gibi, kabartma, süsleme ve zengin bitki motifleriyle Selçuklu sanatının özelliklerini taşır.

Saraya doğuda tepeden açılan bir kapıdan girilir. Diğer tarafları ise 20-30 m yükseklikte duvarlarla çevrilidir. Saray dünyanın ilk kalorifer tesisatı ile döşenen sarayı olarak ün kazanmıştır.

İlginizi Çekebilir Fatih Sultan Mehmet ve Ayasofya

İshak Paşa Sarayı’nın konumu

Saray ilk yapıldığı sırada Doğubayazıt yerleşkesinin tam ortasında bulunmaktaydı ve sarayın baktığı ova tarafında evler, camiler ve diğer yapılar bulunmaktaydı.

Günümüzde değişen yaşam koşulları nedeniyle halk ovaya taşınmış ve zamanla boşaltılan yerler yıkılmaya mahkum kalmıştı. Burada sadece Saray kalmıştı, o da yine yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya kalmış. Neyse ki son yıllarda yapılan restorasyon çalışmasıyla İshak Paşa sarayı güçlendirilmiş ve yıkılmaktan kurtarılmıştır.

Yerleşim yerine baktığımızda yapı olarak sadece Saray kalmıştır. İshak Paşa Sarayı Türkiye‘nin en önemli tarihi mekanlarından biridir.

İshak Paşa Sarayı’nın boyutları

Sarayın boyutları 115 metreye 50 metredir, kapladığı alan 7.5 civarında yaklaşık 7500 metrekaredir. Saray yapımında kesme taş kullanılmış olup arka cephesi muhteşem manzaraya sahiptir ve gün batımı çok güzel seyredilebilmektedir.

İlginizi Çekebilir Dünyada ve Türkiye’de Mutlaka Gezilmesi Gereken Yerler

İshak Paşa Sarayı’nın mimari bölümleri

Dış cephe, sarayda birinci ve ikinci avlu bulunmaktadır. Selamlık dairesi, cami bulunmaktadır. Aşevi, hamam, harem dairesi odaları, toplantı ve eğlence salonları bulunmaktadır. Erzak odaları, cephane odaları, tak kapılar bölümü vardır. Ayrıca türbe, fırın ve zindan bölümleri de bulunmaktadır.