Bulutların çeşitleri ve özellikleri
Gökyüzüne baktığınıza bulutların farklı farklı olduğu dikkatinizi çekmiştir, peki hiç araştırma gereği duydunuz mu? Kaç çeşit bulut bulunduğu veya bulutların özellikleri nelermiş merak ettiniz mi? Cevabınız evet ise sizin için biz araştırdık. İlk olarak aerosol denen kavramdan başlayalım. Aerosol, bir gaz içerisinde çözünmüş katı ya da sıvı parçacıklardan oluşan süspansiyondur. Süspansiyon ise gözle görüler heterojen karışımlardır.
Dünyamızdaki temiz su kaynağını bulutlara borçluyuz, eğer dünyada bulutlar olmasaydı tarım yapmamız, temiz su bulmamız hatta yaşamamız imkansız olurdu.
Bulut diye isimlendirdiğimiz bu cisimler gözle görülebilen aerosol süspansiyonlardır. Güneş sistemimizde Pluton, Charon ve Merkür haricinde tüm gezegenlerde bulutlar vardır. Bizim dünyamızdaki bulutlar bize su kaynağı sağlar ancak diğer gezegenlerde bu durum farklılık gösterebilir. Mesela COROT 7B isimli gezegenin bulutları gezegene taş yağdırmaktadır.
İçindekiler
Bulut çeşitleri
Kendi gezegenimizdeki bulutlara dönecek olursak, bulutların sınıflandırılmasının birçok koşulu vardır. Yükseklikleri, şekilleri ve coğrafi etkenleri gibi birçok nedenden farklı sınıflara ayrılmaktadırlar. En temel şekilde ayırırsak 3 tane irtifa sınıflandırması mevcuttur. 2.000 metrenin altındaki bulutlara alçak bulutlar, 2.000 ile 7.000 metre arasındaki bulutlara orta bulutlar, 7.000 metre ve yukarısındaki bulutlara ise yüksek bulutlar ismi verilmiştir.
Bulutların özellikleri, bulut çeşitleri ve toplam kaç çeşit bulut bulunur, hangi özelliklere sahiptir detaylarıyla listeledik;
Stratüs
Alçakta yer alan bu bulut tipi 2.000 metrenin altında bulunur. Bir şekile sahip olmaları nadiren görülür. Puslu bir görüntüsü vardır. Gökyüzünü tamamen kaplar ve su buharından oluşur. Bu bulut tipi yeryüzüne yaklaştıkça ona sis ismini veririz. Stratus bulutlar gökyüzünü tamamen kapladıkları zaman güneşin önünü kapatırlar. Yağmura sebep olmazlar.
Stratus ismi Latince kökenli Strato’dan gelmektedir. Stratüs ayrıca katman anlamındadır. Bazı durumlarda bu bulutlar 2.000 metrenin üstüne çıkarlar. Eğer orta irtifada görülürse isminin başına “alto” gelir. Eğer yüksek irtifada görülürse isminin başına “cirro” gelir. Eğer birden fazla irtifada bulunursa “nimbo” ön ekini alır.
Altostratus
2.000 metre ile 6.000 metre arasında bulunur. İnce ve hafif yağmurları bu bulutlar sağlar. Stratus bulutlarla karıştırmamanın basit bir yolu vardır. Eğer güneşi gözünüzle net bir şekilde seçebiliyorsanız Altostratus bulutlarına bakıyorsunuz.
Cirrostratus
500 metre ile 13.000 metre arasında bulunlar. Oldukça ince oldukları için su buharından değil buz kristallerinden oluşmaktadırlar. Yağmura sebep olmazlar ancak sıcak hava dalgasını işaret ederler. 6 ile 24 saat içerisinde yağmurun geleceğini haberdar eden bu bulutların yaygın olan 2 türü vardır. Cirrostratus Fibratus isimli tür çizgi çizgi bir görüntüye sahiptir. Crrostratus Nebulosus ise puslu bir görüntüye sahiptir.
Nimbostratus
3.000 metrenin altında bulunurlar. Dikey olarak gökyüzünü kaplarlar. Virga isimli yağışlara sebep olabilirler. Bu bulutun altında dursanız da ıslanmayabilirsiniz. Çünkü yağmur damlaları yere ulaşmadan dağılıp, gider.
Polar Stratospheric
Hayatınızda görebileceğiniz en güzel bulut şekli olabilir. Rengarenk olan bu bulutlar 15.000 ile 25.000 metre arasında bulunurlar. Görmesi en zor buluttur ve çok zor oluşmaktadırlar. -80 santigrad dereceden daha düşük sıcaklık ortamında oluşurlar ve yoğunlukları çok azdır. Maalesef bizim ülkemizde oluşması imkansızdır. Kutuplara yakın bölgelerde kış aylarında görülebilir.
Sirüs
Genelde dağınık bir şekle sahiptir. En yüksek bulut tipi Sirüs yani Cirrus‘dur. 5.000 metrenin üstünde herhangi bir yükseklikte oluşurlar. Daha alçakta görülmeleri imkansızdır. Çok yüksekte oldukları için yağışa sebeb olmazlar ancak yağmurun gelişini işaret ederler. Yine çok yüksekte olduklarından dolayı buz kristallerinden oluşurlar. Bu bulutlar ile ilgili güzel bir olay da vardır. Gökyüzünde bulut yokken size güneşi çift gösterebilirler.
Noctilucent
Cirrus tipi olan Noctilucent bulutları gece parlamalarıyla meşhurdur. Yine ülkemizden göremeyeceğimiz bir bulut tipidir. 50-70 kuzey veya güney enlemlerinde yaz aylarında görülmesi mümkündür. Bilinen en yüksek bulut tipidir. 75.000 ile 85.000 metre arasında bulunurlar. Aşırı sönük bir şekilleri vardır. Oldukça nadir gözlenebilir.
Ayrıca bulut depolama diye de özellikle son yıllarda duyulan bir teknoloji var ancak konumuz şuan tamamen farklı. Eğer merak eden olduysa şu şekilde bulut depolama hakkında bilgi alınabilir;
Kümülüs
En yaygın bulut tipidir. Bulut denildiğinde aklınıza ilk olarak aslında bu bulutlar gelir. Kümülüs yani diğer adıyla Cumulus Latince kökenlidir, anlamı yığıntıdır. Parçalı bulutlu bir havada bu bulutları bol bol görebilirsiniz. 2.000 metrenin altında bulunurlar. Yağmura sebep olmasalar bile yağmura sebep olacak bulutları oluştururlar.
Sıcaklık ve neme göre belli bir irtifanın altında oluşmamaktadırlar. Baktığınızda sanki görünmez bir şeyin üstünde duruyolar gibidir. Altları düz görünür. 2.000 metrenin altındaki Cumuluslara, Stratocumulus adı verilir. 2.000 ile 6.000 metre arasındakilere ise Altocumulus, 5.000 ile 12.000 arasındakilere de Cirrocumulus ismi verilmektedir. Bu bulutlar konveksiyon akıntılarından etkilenirler ve yükseldikçe boyutları küçülür.
