Mutasavvıf ve Şair: Hacı Bayram-ı Veli

1352 yılında Ankara’da dünyaya gelen Hacı Bayram-ı Veli, Türk şairleri arasında hiç şüphesiz en önemli ve en değerli isimlerden biridir. Türk tasavvufunda ve Türk edebiyat tarihinde önemli bir yere sahip olan Hacı Bayram Veli, aynı zamanda Bayramîyye Tarikâtı‘nın kurucusudur.

Hacı Bayram-ı Veli kimdir? Hacı Bayram-ı Veli kaç yılında doğdu? Kaç yaşında vefat etti? Hacı Bayram-ı Veli özgeçmişi ve merak edilen birçok konuyu sizin için derledik. İşte tüm bilinmeyenleriyle Hacı Bayram-ı Veli.

Hacı Bayram-ı Veli’nin Hayatı

1352 senesinde Ankara’da doğmuştur. Asıl adı Numan Bin Ahmed Bin Mahmut’tur. Lakabı ise Hacı Bayram’dır.

Öğrenimine küçük yaşlarda başlamış Ankara ve Bursa’da bilginlerin derslerine katılarak tefsir, hadis ve fıkıh gibi dini bilgileri almış aynı zamanda bunların yanında o dönemdeki fen ilimleri ile de dersler alarak yetişmiş bir âlimdir.

Ankara’da Kara Medresede Müderrislik yaparak öğrenci yetiştirmeye başlamış ve kısa sürede sevilen biri olmuştur. İçinde bir sıkıntı olduğunu ve bundan bir kâmil birinin huzuruna çıkınca kurtulacağını biliyordu.

Somuncu Baba ve Hacı Bayram-ı Veli

Somuncu Baba Hacı Bayram-ı Veli’yi Kayseri’ye davet etti ve davete icabet gerek deyip müderrisliği bırakıp huzuruna çıktı. Somuncu Baba kendisine Bayram lakabını verdi ve onunla baş başa sohbetlere başladı.

Bu sohbetlerde olgunlaştı ve hocası ile hac dönüşü Aksaray’a uğradılar. Aksaray’da hocası vefat edince cenaze işlerini bitirdikten sonra Ankara’ya geri döndü. Burada dinin emir ve yasaklarını insanlara anlatmaya, doğru yolu göstermeye, onları yetiştirmeye başlamıştır.

Hacı Bayram Veli’nin Somuncu Baba ile buluşması hayatında dönüm noktası olmuştur.

Etrafında toplanan insanları kıskanan kişiler sultan II Murat’a hemen Hacı Bayram Veli adında bir şahsiyetin halkı başına toplamış ve saltanatınızda gözü var yalanları ile iftiralarda bulunmuşlardır. Sultan kim olduğunu merak edip yanına çağırmış ve karşısında nur yüzlü kâmil bir veli görünce hepsinin iftira olduğunu anlamıştı. Günlerce sarayında ağırladı.

Şöyle rivayet edildiği söylenir, II Murat ile sohbet ederken konu İstanbul fethine gelmiş ve Bayram Veli, sultanım İstanbul’un fethi ne size ne bana nasib olacak, beşikteki fatihi göstererek Fatih Sultan Mehmed ve hocası Akşemseddin’e nasip olsa gerek demiştir.

Hacı Bayram Veli kaç yılında vefat etti?

Hacı Bayram Veli 1429 yılında, 78 yaşında vefat etmiştir. Türbesi, Ankara’da Hacı Bayram Câmii’nin bitişiğindedir.

1429 yılına tarihlenen türbe, caminin mihrap duvarına bitişiktir. Kare planlı, sekizgen tamburlu ve üzeri kurşun kubbe ile örtülü bir yapıdır. Ön cephe mermerdir. Dikdörtgen çerçeve içinde beyaz ve renkli mermerlerle süslü dilimli kemer ve içte yine renkli zikzaklı kilit taşları ile bezeli giriş kapısı kemeri bulunur. Türbenin ahşap iç ve dış giriş kapıları Ankara Etnografya Müzesi’ndedir.

15.yy. Ankara türbelerinin en güzel örneklerindendir. Caminin bahçesinde başka bir türbe de yer alır. Osman Fazıl Paşa Türbesi olarak tanınan bu eser 18. yüzyıla aittir.

Hacı Bayram-ı Veli Şiirleri

1. N’oldu Bu Gönlüm
2. Bilmek İstersen Seni
3. Benim Maksudum
4. Çalabım Bir Şâr Yaratmış
5. Sen Seni Bil Sen Seni
6. Güçtür Feleğin Yayı

Hacı Bayram-ı Veli’nin Eserleri

1. Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî
2. Makalat – (Farsça)
3. Kitâbu’l-Fevâid
4. Şerh-iBesmele
5. Şathiyye
6. Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye