Dünya üzerindeki okyanuslar, dünyanın yaklaşık olarak yüzde 7o’ini kaplamaktadır. Denizler ise yine dünyamızın büyük bir bölümünü kaplasa da okyanuslara nazaran daha küçük ve tuzlu su kütlesidir. Bu iki su kütlesi arasındaki fark, derinlik, alan ve deniz yaşamı açısından birbirini ayıran özelliklere sahiptir.
Denizlerdeki yaşam, derinlik ve kapladığı alan okyanusları denizlerden ayıran en belirgin özelliklerdir. Bu özellikleri detaylarıyla ele alacak olursak, aşağıdaki bu özelliklerin detayına bakabiliriz.
İçindekiler
Derinlik
Yukarıda da yazdığımız gibi, okyanuslar denizlere nazaran daha büyük ölçekli su kütlelerinden oluşur. Dünya üzerinde 5 farklı okyanus bulunmaktadır. Pasifik Okyanusu 10.924 metre derinlik ile en büyük okyanus olma özelliğini taşırken Arktik Okyanusu ise 5.625 metrelik derinliği ile dünyadaki en küçük okyanus olarak bilinir. Dünyadaki 5 okyanus, dünya çapında 3,688 metrelik bir ortalama derinliğe sahiptir.
Denizlerin ise Akdeniz, Baltık Denizi, Kuzey Denizi ve Kırmızı ve Sarı Denizler olmak üzere farklı deniz türleri vardır.
Dünyadaki büyük denizler ise Karayip Denizi, Güney Çin Denizi ve Akdeniz‘dir. Karayip Denizi, yaklaşık 6.946 metrelik derinlik ile dünyanın en derin denizi olarak karşımıza çıkar. Derinlikle kıyaslandığında, okyanusların denizlere kıyasla çok daha derin olduğu bilinen bir gerçektir.
Türkiye’de denizler konusunda oldukça değerli ülkelerden biri konumundadır. Türkiye’nin etrafı Karadeniz, Akdeniz, Ege Denizi ve Marmara ile çevrilidir, bu nedenle Asya ile Avrupa arasında bir köprü niteliği taşımaktadır.
Alan
Okyanuslar, dünya genelinde yaklaşık 361.900.000 kilometre kare alana sahip su kütleleridir. En büyük okyanus, 60.060.700 mil karelik bir alanı kaplayan Pasifik Okyanusu iken, en küçük okyanusun 5.427.000 mil karelik bir alanı kapsadığı tahmin edilmektedir.
Diğer taraftan, en büyük deniz olan Akdeniz’in, en küçük okyanusa göre daha küçük bir alan olan 1,144,800 mil karelik bir alana sahip olduğu bilinmekte. Bu şekilde, denizlerin okyanuslardan daha küçük olduğu görülmektedir.
Deniz yaşamı
Tuzlu sularda bulunan bitkiler ve su canlıları deniz yaşamını oluşturmaktadır. Okyanus veya deniz kıyısından uzaklığı ve derinlikleri, burada bulunan su bitkilerinin ve deniz canlılarının miktarını etkiler.
Denizler sürekli olarak toprakların etrafında kaldıklarından, suya bağlı yaşam görülür ancak bu okyanuslar için söylenemez. Okyanuslar denizlerden daha derindir ve karadan oldukça uzakta bulunurlar. Bu sayede okyanustaki canlı yaşamı da olumsuz etkilenmektedir.
Okyanuslarda bulunan temel yaşam formları mikroskobik planktonlar, bakteriler ve karidestir. Denizler derinliği nedeniyle okyanuslara göre daha fazla güneş aldığı için bu da denizlerdeki yaşamı daha mümkün kılar, çünkü güneş ışığı, derinden aşağıya doğru fotosentezin gerçekleşmesine izin verir. Okyanuslar için bu durum çok mümkün olmamaktadır, bu da yaşam açısından deniz ve okyanusu birbirinden ayırır.
Okyanus ve deniz haritası
Okyanus ve deniz farkı
Sonuç olarak, okyanuslar ve denizler arasındaki temel fark okyanusların dünyanın yüzeyinde bulunan tuzlu su kütleleri iken, denizler, okyanusa bağlı ya da bağlı olmayan uçsuz tuzlu sulardır.
Okyanus ve deniz terimleri, hemen hemen aynı şeyi ifade ettikleri için sıklıkla birbirinin yerine kullanılsa da aralarındaki farklar barizdir. Bu nedenle, denizler ve okyanuslar hakkında konuşurken bu farklılıklara dikkat etmek gerekir.
