Z kuşağında sosyal fobilerin artmasının nedeni sosyal medya mı?

Günümüzde iletişim teknolojilerinin vazgeçilmez unsurlarından biri sosyal medyadır. Sözcüklerin, sesin, resimlerin ve videoların kullanıcılar tarafından hazırlanan içeriklerle yaratılan ve çevrimiçi olarak başka kullanıcılar ile paylaşılan web tabanlı uygulamalar olarak nitelendirilen sosyal medya, etkileşimli bir iletişim aracıdır.

Gelişen teknoloji ile küresel anlamda ortadan kalkan sınırlar ve hızlı geribildirim sayesinde toplum içinde bilgi edinme, iletişim biçimleri de sürekli değişmektedir. Önemli iletişim kuramcılarından Mc Luhan’ın yeni iletişim araçlarının toplumda yarattığı durumu adlandırdığı “küresel köy” ve “teknolojik belirleyicilik” kavramlarını da günümüzde toplumda hissetmemek olanaksızdır. Ona göre teknoloji başlangıçta insanlar tarafından şekillendirilmekte ancak sonra teknoloji insanları şekillendirmektedir. Bu kanı bir çok doğruyu içermektedir. Öyle ki içinde bulunduğumuz sosyal ortamlarda fikir, davranış, giyim tarzı, yaşam tarzı, hatta seyahat tarzına kadar bireyleri etkilediğini görebiliriz.

Sosyal medya ve Z kuşağı

Sosyal paylaşım sitelerinin sosyolojik olarak toplumların eğilimleri üzerindeki etkilerini anlayabilmek için incelenmesi gereken kuşak hiç kuşkusuz Z jenerasyonudur. 1996 yılından sonra doğanları ifade eden Z jenerasyonu teknoloji içinde doğan, akıllı telefon ve bilgisayar ile tanışan, çocukluğunu sokak oyunlarıyla geçiremeyen, ev ortamındaki akranlarıyla ya da kreş ya da okul ortamlarında sosyalleşen günümüz gençlerini ifade etmektedir. Bu genç nesil diğer jenerasyona nazaran bilgi edinme, oyun oynama, eğlence ve insanlarla tanışma gibi ihtiyaçlarını sosyal medya aracılığıyla karşılamaktadır.

Araştırmalara göre gençler burada ortalama 6 saatin üzerinde zaman harcamaktadır. Sosyal medya bir çok açıdan avantaj sağlasa da sosyolojik açıdan olumsuzluklara da yol açabilmektedir.

Yapılan araştırmalarda sosyal medya kullanıcısı Z kuşağında kaygı, endişe duygularının arttığı görülmektedir. Sosyal kaygısı olan gençler bu endişeyi daha az hissettikleri sosyal medyaya yönelmektedir. Bu gençlerde kendini mükemmel sunma, arkadaşlık ilişkileri ön plandadır. Diğer insanların onları nasıl algıladıkları, nasıl bir izlenim sundukları konusunda hassastırlar.

Sosyal fobilerin artması

Gerçek yaşamda ilişkilerde yüz yüze kendini açma, karşılıklı kabul görme, duygu paylaşımı doğrudan gerçekleştiğinden kendini ifade etme becerisi gelişir. Ancak sosyal medyada bunu sağlıklı bir şekilde yapamazlar. Orada kullanıcılar kendilerini daha özgür hissettikleri için kendilerini olduğu gibi değil olmasını istediği gibi bir karakterde sunabilmenin rahatlığı ile iletişim kurabilmektedirler.

Sosyal mecrada kendini ifade etme becerileri geliştirememiş gençler için kendilerini sosyal açıdan daha yeterli algıladıkları bir pekiştireç olmakta bu da önemli bir paradoks oluşturmaktadır. Özellikle kaygısı daha yüksek olan bireyler bu mecralarda daha fazla vakit geçirerek sosyal fobi rahatsızlığına sebep sunmaktadır.

Sosyal fobi nedir?

Sosyal fobi bireyin sosyal bir ortamda başkaları tarafından olumsuz yargılanacağı, onlar üzerinde olumsuz bir izlenim bırakacağı, rezil olacağına dair bir korku, kaygı, endişe içinde olma durumudur. Bu hislerinden dolayı bireylerle aynı ortamda olmaktan, iletişim kurmaktan ve gerçekleştireceği eylemlerden kaçınırlar.

Bunun sonucunda iyi arkadaşlık ilişkileri kuramaz, yalnız kalırlar. Dolayısıyla eğitim, kariyer ve evlilik hayatlarında da bazı sorunlar yaşarlar.

Sosyal fobi nasıl oluşur?

Sosyal fobinin oluşum nedenlerinden bazıları; bireyin fiziksel gelişiminde beyindeki serotonin hormonu eksikliği, psikolojik gelişimde baskın, mükemmelliyetçi aile yaklaşımlarıdır.

Sosyal medyanın aşırı kullanımı da sosyal fobinin oluşmasında önemli sebeplerden biridir.

Bu sitelerde daha uzun zaman geçiren gençler çeşitli kaygılarını yok sayabildikleri için gerçek yaşamdaki karşılıklı konuşma, duygu ve düşünceleri yüz yüze paylaşma davranışlarından kaçınırlar. Bu durumda yüz yüze tanışmaktan utanmakta, sürekli ilişkiler geliştirememektedirler. Dolayısıyla Z jenerasyonunda sosyal fobinin artmasında tek sebep olmasa da kaygı durumunu pekiştireç bir unsur olması sebebiyle sosyal medyanın önemi büyüktür.

Sonuç olarak, sosyal mecra araçlarında aşırı zaman harcama sosyal fobiyi arttırmaktadır.