Kanal tedavisi nedir? Nasıl yapılır?

Endodonti yani bilinen adıyla kanal tedavisi dişin kökünde ve ağızda gözüken kısmında bulunan damar ve sinir dokusunun temizlenmesi ile oluşturulan boşluğun biouyumlu materyaller ile sızdırmaz bir biçimde doldurulması işlemidir. Diş hekimleri tarafından yapılan kanal tedavisi canlılığını koruyan dişlerde tek seansta, canlılığını yitirmiş olan dişlerde ise iki seansta gerçekleşmektedir. Kanal tedavisi başlıklı konumuza daha da hakim olmanız için öncelikle dişin anatomisinden yani yapısından biraz bahsetmek istiyorum

Diş Anatomisi

Ağzımızda gördüğümüz dişlere kron, görmediğimiz yani çene kemiği içerisinde kalan kısmada kök denmektedir. Diş sadece kron ve kökten oluşmamaktadır, diş yapısı gereği birden çok katmana sahiptir. Kronun dışını kaplayan bölüme mine ismi vermekteyiz. Mine vücudumuzda ki kemiklerden bile daha serttir ki insan vücudunda ki en sağlam yapıdır. Çene kemiğimizde yer alan kökün ise çevresini sement dediğimiz bir katman kaplamaktadır. Bu yazmış olduğum sement ve minenin altında ise dentin tabakası yer almaktadır.

Dentinin en büyük farkı ise dişin en büyük kısmıdır tüm sinir uçları içerisinde barındırmasıdır. Ve bu yapısı sayesinde ağrı yapan kısmı da genellikle dentin tabakasıdır. Dentin tabakasının ardında pulpa dokusu vardır ki asıl rolü bu kısımda kapsamaktadır. Dişin gelişim ve sürme zamanlarında gerçekten önemlidir. Ayrıca belirtmek isterim ki diş ağız içerisine sürdükten sonra ağrı mekanizmasını dentin tabakasına ileterek bizlere ulaştırır. Bu bahsettiğimiz pulpa dokusunun en çok karşılaştığı sorun ise iltihaplanmadır, hiç düşündünüz mü pulpa dokusu nasıl iltihaplanır?

Pulpa dokusu nasıl iltihaplanır?

Ağzımızda gerçekten çok sayıda zararsız bakteri yer almaktadır ama bu zararsız bakterileri zararlı olmasına sebep olan istenmeyen şartlardır. Bakteriler ağzımızda ki yiyecek artıkları ile birleştiğinde asit üretmektedir. Üreyen asitler dişin minesinin zamanla aşınmasına sebep olmaktadır. Tedavi edilmediği süreçte dentin tabakasına ulaşan çürükler bizi hafif ağrı yoluyla bizi uyarmakta olup tekrar tedavi sürecine başlanmazsa eğer bu sefer pulpaya ulaşan çürükler şiddetli ağrı olarak bizleri uyarır. Pulpanın içerisinde yer alan sinir ve damar hücreleri tedavi edilmezse bu şekilde iltihaplanır. Pulapanın enfekte olmasının bir diğer sebebi ise diş etinde uzun süreli olarak rahatsızlık bulunmasıdır. Peki bir diş nasıl enfekte olur?

Bir diş nasıl enfekte olur?

Öncelikle ani ağrılar yapmaktadır. Bu ağrılar nasıl ağrılardır peki? Yemek yeme sırasında, sıcak ve soğuk yiyeceklerde, içeceklerden dolayı oluşan ani ağrılar iltihabın habercisidir. Ve bir farklı belirti ise diş üzerinde meydana gelen renk değişimidir. Eğer diş üzerinde oluşan çürükler pulpaya ulaştığında tedavi edilmezse yüzde şişkinliğe sebep olmaktadır.

Kanal tedavisinin yanı sıra antibiyotik tedavisi de gerek görülmektedir. Ama bizlerin genel olarak kanısı şişliğe sebep olan dişin şişlik indikten sonrası çekimidir. Tabiî ki de bu yanlış bir kanı olmakla beraber dişi ağız içerisinde tutmak için kanal tedavisi yöntemi geliştirilmiştir. Hasarlı dişimizde sağlıklı dişlerimiz gibi ağız içerisinde yıllarca bizlere bu yöntem sayesinde hizmet etmektedir. Peki herkesin korktuğu kanal tedavisinin yapım aşamaları nelerdir?

Kanal tedavisinin yapım aşamaları

• Radyografi alınarak yani röntgen çekilerek hasarlı diş tespit edilir.
• Diş canlılığını yitirmemişse eğer lokal anestezi uygulanır ve diş ve çevre dokularında ki duyarlılıklar yok edilir.
• Diş ve minede oluşan çürüklerin kalıntısı temizlenir ve çürüğün pulpaya ulaştığı o delik genişletilir.
• Diş izole edilir. İzole işlemi rubber dam ile gerçekleşir.
• Elektrikli aletler kullanılması gerekilir ki çalışma uzunluğu ve radyografi doğrulanır.
• Kök içerisinde ki çürükler temizlenir. Dezenfekte edilir ve strilizasyonu sağlanır.
• Kanal tedavisine başlama kararı alınırken diş eğer canlılığını yitirmişse dişin çevresinde ki dokuların duyarlılıkları kesilir. Çürüğün hasarları temizlenir. Burada ki amaç onarımdır.
• Kanal tedavisi sonrasında ağrı elbette ki meydana gelecektir. Diş de birkaç gün katlanabilir ağrı ve dişin üzerine baskı yapıldığında ağrı oluşturacaktır. Bunlar için ise dişin bir iki hafta korunmasıdır, ağrılar kalıcı değildir.

Kanal tedavisinde lokal anestezi kullanıldığı için herhangi bir ağrı olmaz. Kanal tedavisi sonrasındaki hafif hassasiyetler için uygun bir ağrı kesici kullanılabilir.

-DPT. Esma Z.