Uyku apnesi ve bilinmeyen özellikleri
Uyku apnesi günümüzde pek çok insanın şikâyet ettiği sorunların başında gelmekte. Uyku apnesi kişinin uyuduğu sırada nefes alıp verme işleminin belirli bir süre boyunca durması şeklinde görülen bir rahatsızlıktır. Kişi bu sürede uykuda olduğu için bu durumun farkına varmayabilir ancak bu nefes alıp verememe işlemi 10 saniyenin üzerinde çıkarsa muhtemelen kişi uykusundan uyanacaktır. Uyku apnesi ve bilinmeyen özellikleri elbette bununla sınırlı değil.
İçindekiler
Uyku apnesi nedir?
Solunumun uyku esnasında birden ve tekrar eden bir şekilde durduğu ciddi bir uyku bozukluğudur. Uyku apnesi günümüzde yaygın olarak görülürken bu sorunu yaşayanların ülkemizdeki oranı %5 ila 10 arasındadır. Ancak solunum bozukluğu rahatsızlığına uyku apnesi diyebilmek için solunum durmasının en az 10 saniye olması gerekir. Uyku apnesinin farklı alt çeşitleri bulunur. Bu rahatsızlığın belirtileri ise bu alt çeşitlere yani tiplere göre farklılık gösterebilir. Bu yüzden öncelikle uyku apnesini iyi bir şekilde tanımış olmak gerekiyor.
Uyku apnesi çeşitleri
Obstrüktif Uyku Apnesi: Tıkayıcı uyku apnesi olarak da bilinen obstrüktif uyku apnesi tamamen ya da kısmen hava yollarındaki fonksiyon kaybı nedeniyle meydana gelen oksijen düzeyi düşüklüğü ve uykunun kesilmesi atakları özelliklerine sahiptir. Bu rahatsızlığı yaşayan kişilerin uyku kalitesinde ciddi bir azalma görülür. Sesli horlama ve gündüz vakti uykululuğu da bu tipteki uyku apnesinin özelliğidir. Doğru müdahale edilmediği takdirde bazı önemli rahatsızlıkların oluşmasına neden olan Obstrüktif Uyku Apnesi bu nedenle uygun tanı ve tedavi alınması önem arz eder.
Santral Uyku Apnesi: Beyindeki merkezlerin, solunumu kontrol eden kaslara uygun sinyaller gönderemediğinde ortaya çıkan bu apne türü, uyku esnasında sürekli solunum durması nedeniyle insanın oksijen karbondioksit dengesi zarar görür. Obstrüktif apne yani tıkayıcı uyku apnesinden farklı olarak solunumsal işlevler görevini yapamaz ve bu nedenle hava akımı kesilir. Santral Uyku Apnesi olan kişiler gün içerisinde aşırı uykulu hissetme, konsantrasyon eksikliği ve baş ağrısı şikayetiyle karşı karşıya kalırlar. Ayrıca bu apnenin altında yatan neden Parkinson hastalığı veya benzeri bir nörolojik rahatsızlık olması halinde yutkunma zorluğu, konuşma kalıpları ile ilgili farklılıklar, ses tonu değişiklikleri ve genel halsizlik gibi belirtiler de hastalık tablosuna dahil olabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Mikst Uyku Apnesi: Kompleks Uyku Apnesi Sendromu olarak da bilinen mikst uyku apnesi, kişide hem obstrüktif hem de santral uyku apnesi birlikte görülür.
Uyku apnesi belirtileri
- Yüksek sesli horlama
- Uykuda solunum durması atakları
- Ani uyanmalar
- Sabah uyanıldığında ağız kuruluğu veya boğaz ağrısı
- Uykusuzluk hali
- Sabah baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Sinirlilik hali
- Dikkat dağınıklığı
Çocuklarda uyku apnesi belirtileri ise şu şekildedir;
- Horlama ve nefes alıp verme zorluğu
- Huzursuzluk
- Boğulur şekilde öksürük hali
- Aşırı terleme
Uyku apnesi tehlikeli mi?
Uyku apnesi oldukça tehlikeli bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığı yaşayanlar uykuları esnasında solunum durması yaşadıkları için kalp normalden daha hızlı çalışmaya başlar. Bunun sebebi ise solunum durduğu için vücuda daha çok oksijen gerektiğini düşünmesidir. Bununla birlikte aynı şekilde akciğerler de hızlı bir şekilde çalışmaya başlarlar. Bütün bu durumların arkasından kişide çarpıntı görülür. Ancak kalp ve akciğerler ne kadar hızlı çalışırsa çalışsınlar beyine giden oksijende bir azalma olacağı için beyin derhal kişiyi uyandırır. Uyku apnesi ve bilinmeyen özellikleri arasında bu rahatsızlığın görüldüğü kişilerin sık sık uykularından kâbus görmüş gibi uyanmaları da vardır. Bu rahatsızlığın inme ve kalp krizlerini tetikleyen bir rahatsızlık olduğu bilinmektedir.
Uyku apnesi görülen kişi ne yapmalı?
Uyku apnesi ve bilinmeyen özellikleri arasında en önemlilerinden bir tanesi de bu rahatsızlığın kilolu kişilerde çok daha büyük etkiler yaratması. Rahatsızlığın görüldüğü kişiler eğer kilolularsa zayıflamaya çalışmalı ve belli bir kilonun altına düşmelidirler. Bu noktada 70 kilo ve civarı makuldür. Kilo veremeyenlerin ise çok daha dikkatli olmaları gerekmekte. Uyumadan önce alkol ya da kolay uyumak için uyku ilacı almak son derece tehlikelidir. Bunları yapmanız uyku apnesi süresini ve sıklığını arttıracaktır. Ayrıca bu rahatsızlıktan mustarip kişiler uyurken yan tarafa dönerek uyuyabilirler.
Uyku apnesi tedavisi nasıl yapılır?
Nasıl bir tedavinin uygulanacağı kişinin fiziki özellikleriyle de doğrudan alakalıdır. Bu rahatsızlığın tedavisinde en çok uygulanan yöntem CPAP yöntemidir. Bu yöntemde hastanın burnundan hava verilir ve bu hava sayesinde uyku sırasında solunum yollarının açık kalması sağlanır. Burunda bulunan herhangi bir sorun ya da sinüzit, geniz eti ve küçük dil sarkıklığı gibi sorunlar ameliyatla ortadan kaldırılabilir.
